„Opieka od serca”
Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, według definicji ustawowej, to świadczenia niepieniężne obejmujące: pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację i w miarę możliwości kontakty z otoczeniem. Usługi kierowane są do osób samotnych, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione, mogą być również przyznane osobie, która wymaga pomocy, a jej bliscy nie są w stanie takiej pomocy zapewnić. Odpowiednio zorganizowane i wykonywane usługi opiekuńcze powinny umożliwić osobom starszym zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, z zachowaniem optymalnego poziomu ich samodzielności i aktywności a przez to zwiększyć szansę pozostania w środowisku zamieszkania i opóźnić moment, w którym może być konieczne zapewnienie stałej, całodobowej opieki instytucjonalnej. Jest to istotne wyzwanie, zarówno z perspektywy odbiorców usług, społeczności lokalnych, a także całego społeczeństwa. Realizacja usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym, a decyzję o ich przyznaniu, zakresie i miejscu świadczenia podejmuje ośrodek pomocy społecznej.
Liczba osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, potrzebujących opieki środowiskowej wynosi w Polsce około 2 mln. Liczba ta systematycznie się zwiększa, a potencjał opiekuńczy rodziny ulega zmniejszeniu. Rodziny stają się mniej liczne, kontakty mniej intensywne. Temu zjawisku towarzyszy emigracja zarobkowa ludzi młodych. Te czynniki wpływają na zakres zadań z obszaru opieki środowiskowej, które zmuszone są podejmować instytucje pozarodzinne. W wielu przypadkach usługi opiekuńcze zapewniane przez gminy są jedyną formą wsparcia, na jaką mogą liczyć seniorzy. Z tego powodu istotny jest poziom i jakość opieki domowej.
Gmina Miasto Koszalin jest przykładem samorządu, który w trosce o swoich mieszkańców podjąłsię realizacji projektu „Rozwój usług opiekuńczych w Gminie Miasto Koszalin” przy wsparciu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt realizowany jest przez Dom Pomocy Społecznej „Zielony Taras” w Koszalinie w ramach Działania 7.6 „Wsparcie rozwoju usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym” Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014 – 2020 w okresie od stycznia 2018 do grudnia 2020. Po zakończeniu realizacji projektu Dom Pomocy Społecznej „Zielony Taras” w Koszalinie będzie świadczył usługi opiekuńcze oraz poradnictwo jeszcze przez okres trzech lat (2021 – 2023) – trwałość projektu.
Celem głównym realizacji projektu jest zabezpieczenie prawidłowych, zgodnych z obowiązującymi przepisami świadczeń usług opiekuńczych na rzecz osób starszych, samotnych, chorych i niepełnosprawnych na terenie Gminy Miasta Koszalin. Wsparcie w projekcie skierowane jest do osób niesamodzielnych, których dochód nie przekracza 150 % właściwego kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej(1051 zł dla osoby samotnie gospodarującej, 792 zł dla osoby w rodzinie), i które ukończyły 50 rok życia. Z projektu docelowo skorzysta 15 mieszkańców z terenu Gminy Miasta Koszalin w ramach usług opiekuńczych (zadanie I) oraz 45 opiekunów faktycznych, czyli osoby pełnoletnie opiekujące się osobami niesamodzielnymi, niebędące opiekunami zawodowymi i niepobierające wynagrodzenia z tytułu opieki nad osobą niesamodzielną (zadanie II). W okresie styczeń 2018 – czerwiec 2020 usługami opiekuńczymi objęto 24 osoby. Opiekuni faktyczni mogą korzystać z poradnictwa specjalistów, tj. prawnika i psychologa; w roku 2018 z takich porad skorzystało 15 osób, w 2019r. 18 opiekunów, a w 2020 roku do poradnictwa będzie mogło zgłosić się 11 osób. Specjaliści pełnią dyżury po 3 godziny zegarowe miesięcznie – 3 h na specjalistę; dyżury specjalistów odbywają się w siedzibie DPS „Zielony Taras”.
Obecnie mamy 13 podopiecznych (szukamy 2 osób – kobiety i mężczyzny). Realizowane w ramach projektu usługi opiekuńcze są wykonywane przez 3 zatrudnione opiekunki. Opiekunki są zaopatrywane w środki ochrony indywidualnej. Do projektu zatrudniono inspektora, który odpowiada za merytoryczną stronę projektu, koordynuje pracę opiekunek oraz motywuje opiekunów faktycznych do angażowania się w potrzeby osób od nich zależnych oraz uświadamia o możliwościach zyskania różnego rodzaju wsparcia. W ramach projektu uczestnicy mają zapewnione kompleksowe wsparcie opiekuńcze – zakres usług obejmuje czynności pielęgnacyjne (takie, jak: dbanie o higienę podopiecznego, pomoc przy myciu, kąpielach i ubieraniu, pomoc przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych, pomoc przy zmianie pozycji u podopiecznych leżących, podawanie posiłków, karmienie, zapobieganie powstawaniu odleżyn i odparzeń), czynności gospodarcze (takie, jak: zakup artykułów spożywczych i innych, potrzebnych w gospodarstwie domowym – w najbliższej okolicy, przygotowanie posiłku lub dostarczenie obiadu, zmiana bielizny pościelowej, utrzymanie w czystości naczyń stołowych, sprzątanie pomieszczeń sanitarnych, bieżące porządki w pokoju, w którym stale przebywa podopieczny, pranie bielizny osobistej i lekkiej odzieży podopiecznego), pomoc w kontakcie z służbą zdrowia, pomoc przy załatwianiu spraw urzędowych, podtrzymywanie indywidualnych zainteresowań. Osoby objęte usługami opiekuńczymi bytują w różnych warunkach mieszkaniowych. Są środowiska zadbane, w których współpraca pomiędzy podopiecznym a opiekunką układa się bardzo dobrze ale są także mieszkania, w których jest brudno, dochodzi do gromadzenia dużych ilości śmieci, zdarza się ze ściany są gołe i bardzo zniszczone (odpadające tynki); są podopieczni, którzy mają problem alkoholowy, co w większej mierze wpływa negatywnie na współpracę z opiekunką. – informuje Pani Adriana Adach z Zespołu projektowego Dom Pomocy Społecznej "Zielony Taras".
Jak widać, nie jest to jednak projekt i praca polegająca tylko na opiece. W ramach realizacji projektu został zakupiony specjalistyczny sprzęt sprzątający o wartości ponad 26 tysięcy zł –3 odkurzacze zwykłe, 3 odkurzacze dla alergików, 3 odkurzacze piorące, parownica, dezynfektor parowy, 3 mopy parowe oraz 3 myjki parowe – dzięki któremu opiekunki mogą poprawić warunki mieszkaniowe podopiecznych. Opiekunki po rozpoznaniu potrzeb podopiecznych otrzymują co miesiąc materiały i środki czystości do wykorzystania w swojej codziennej pracy. Kontakt opiekunek z potrzebującymi opieki to często przyjaźnie i aktywizacja ludzi starszych. Według najnowszych opracowań - świadczenie pomocy osobom starszym przez gminy i powiaty, wykazują że usługi opiekuńcze to forma bardziej przyjazna seniorom niż pobyt w domach całodobowej opieki, daje im poczucie bezpieczeństwa i wydłuża ich aktywność. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania są aż czterokrotnie tańsze od usług stacjonarnych, przez co dają możliwość objęcia nimi większej liczby osób potrzebujących, nie są też ograniczone możliwościami lokalowymi samorządów w placówkach stacjonarnych.
Przykład Gminy Miasta Koszalin, pokazuje że samorząd dobrze rozpoznaje sytuację seniorów zamieszkujących na swoim terenie w sposób pozwalający na identyfikację i zaspokajanie ich potrzeb. Dotyczy to zarówno identyfikacji nowych osób wymagających pomocy, które dotychczas nie korzystały z tego rodzaju wsparcia, jak i planowanych form tej pomocy.
